Dziękuję wszystkim, którzy wzięli udział w warsztatach „Dawny chleb biednych Ślązaków na przednówku – dziś dla świadomych i nowoczesnych” za bardzo mile spędzony wspólnie czas. Dzięki współpracy z Gminnym Ośrodkiem Kultury i finansowaniu projektu przez Narodowe Centrum Kultury w ramach projektu Dom Kultury+ Inicjatywy lokalne 2016, powstał również zbiór wszystkich przepisów, według których przygotowaliśmy potrawy na warsztatach.
Aleksandra Poloczek
Warsztaty kreatywne, odbywające się dzięki współpracy z GOK w Tarnowie Opolskim i Urzędem Gminy, tym razem pokazały uczestnikom, że do malowania wcale nie potrzebujemy pędzla. Pędzelkiem, w czwartkowe popołudnie 27 października, dla każdego z dzieci był jego palec wskazujący.
Ci którzy skończyli malować mogli poszaleć przez chwilę bawiąc się papierem zwiniętym w kulki.
Do zobaczenia.
Ola Poloczek
Ania Mnich
W niedzielne popołudnie 23 października mieliśmy przyjemność gościć w siedzibie Stowarzyszenia na dworcu PKP w Przyworach Pana Wojciecha Pytla z jego pracami wykonanymi różnymi technikami.
Pan Wojtek znany jest mieszkańcom przede wszystkim jako wieloletni nauczyciel wychowania fizycznego w szkole w Przyworach. W wolnych chwilach, w ramach odskoczni od sportu wyżywa się artystycznie o czym niewiele osób wie. Dzięki wystawie mogliśmy poznać go od innej strony, zobaczyć wrażliwość z jaką patrzy na świat.
Goście wystawy mieli okazję zobaczyć obrazy olejne, akwarele, kolaże z kamienia i drewna oraz wykonane autorskimi technikami prace przedstawiające twarz Jezusa Chrystusa. Autor opowiedział o swoich początkach, a później chętnie odpowiadał na pytania gości. Wśród tak różnorodnych prac każdy odwiedzający znalazł swojego faworyta.
Bohaterką trzecich warsztatów z cyklu „Dawny chleb biednych Ślązaków na przednówku – dziś dla świadomych i nowoczesnych” była kasza.
Zanim w XVI wieku do Europy trafiły ziemniaki kasze były powszechnie jedzone. Później przez wiele dziesięcioleci kasza uchodziła w kuchni polskiej za pożywienie prymitywne, którym żywili się głównie ludzie ubodzy i chorzy. W XIX wieku została nawet w biednych domach wyparta przez ziemniaki. Od kilku lat kasze wracają do łask, doceniane są ich wartości odżywcze i smakowe. Kasze są w tej chwili bazami wielu ciekawych dań konkretnych i słodkich.
Kasza gryczana palona i zdrowsza niepalona oraz kasza jaglana stały się podczas naszych warsztatów podstawą kotletów z kaszy. Zrobiliśmy cztery rodzaje kotletów oraz dwa sosy.
Obieranie i krojenie warzyw na sosy pomidorowy i grzybowy w wykonaniu na tyle rąk
poszło błyskawicznie. Kasza jaglana przed gotowaniem została najpierw uprażona na suchej patelni, ponieważ tak przygotowana ma właściwości rozgrzewające. Obie kasze gryczane zostały ugotowane i powstały z nich kotlety z dodatkiem białego sera, cebuli i ziół. Jako panierka służyły nam sezam, otręby owsiane i siemię lniane.
Kasza jaglana wymieszana z mielonym mięsem z indyka została podzielona na dwie części. Do jednej oprócz ziół dodaliśmy utarty żółty ser.
W między czasie „robiły się” 😉 sosy.
Dwa ostatnie etapy to smażenie kotletów na oleju kokosowym i oczywiście degustacja. Wszystkie przygotowane przez uczestników warsztatów kotlety można zamiast smażyć upiec w piekarniku. Będą w tedy mniej kaloryczne.
Kotlety z kaszy jaglanej można zrobić w wersji mini. Są smaczne też na zimno i po wbiciu w nie wykałaczek stają się świetną przekąska imprezową, którą można podawać z różnymi dipami (sosami na zimno).
Podczas cyklu warsztatów popularną niegdyś w biednych śląskich domach kaszę jaglaną, czyli jagły, przygotowaliśmy na cztery sposoby. Zmieloną na mąkę dodaliśmy do chleba, a z ugotowanej zrobiliśmy placki, ciastka i kotlety. To nie wszystko co można zrobić z ugotowanej kaszy. W internecie znajdziecie przepisy na budynie, majonezy, naleśniki, kluski, ciasta, desery. Może być dodatkiem do zup i sałatek. Podobnie ma się sprawa z kaszą gryczaną. Jest świetna na przykład jako baza farszu do pierogów.
Dzięki współpracy z Gminnym Ośrodkiem Kultury i finansowaniu projektu przez Narodowe Centrum Kultury mogliśmy spędzić czas na wspólnym gotowaniu i rozmowach. Zdrowa kuchnia to pyszna kuchnia. Konieczność stosowania diety i wykluczenia np glutenu to nie tylko ograniczenia, to również możliwość poznania nowych smaków. To pretekst by sięgnąć do dawnych, zapomnianych składników i możliwość odkrycia ich na nowo, w tradycyjnych daniach kuchni śląskiej i w nowych potrawach.
Serdecznie zapraszamy na wystawę Pana Wojciecha Pytla, który od wielu lat jest nauczycielem w szkole w Przyworach. Uwielbiany przez uczniów nauczyciel i wychowawca, ceniony przez rodziców pedagog w czasie wolnym realizuje się artystycznie.
Jako że „nie samym chlebem człowiek żyje” drugie warsztaty z cyklu „Dawny chleb Ślązaków na przednówku dziś dla świadomych i nowoczesnych” były słodkie.
Na Śląsku z okazji świąt czy na niedzielny podwieczorek pieczono i nadal się piecze wiele pysznych ciast , ciasteczek, makaroników czy pierników. Najbardziej znanym ciastem jest chyba kołocz pieczony z różnym nadzieniem zawsze z kruszonką. My kołocza nie piekłyśmy, ale za to wykorzystałyśmy to, co dzieciarnia zjadała zawsze jako pierwsze – kruszonkę. Wszystkie robione przez nas wypieki są łatwe i szybkie do przygotowania – dla zapracowanych, niedysponujących nadmiarem wolnego czasu.
Tradycyjną śląską zistę, czyli babkę ucieraną, cytrynową przygotowałyśmy z mąk owsianej, kukurydzianej i ryżowej.Kiedyś ucierano wszystko ręcznie my oczywiście korzystamy z nie zastąpionych w każdym domu pomocników.
Nasze babki trafiły na godzinę do piekarnika, by po wyjęciu prezentować się tak. Lekko wilgotne, zniewalająco pachnące cytryną. Można zjeść samą, można posmarować masłem lub nałożyć sobie dżemu, bądź wziąć kubek mleka czy filiżankę kawy.
Co kto lubi 🙂 .
My w czasie pieczenia się babek zabrałyśmy się za przygotowanie owoców pod kruszonką.
Jest to pyszny, szybki i bardzo prosty deser. Zapiekać można większość sezonowych,
i nie tylko, owoców np. truskawki, wiśnie, śliwki, jabłka, maliny, agrest, rabarbar, brzoskwinie itp. itd.
Może to być jeden rodzaj owoców lub mieszanka, ważne, żeby część była kwaskowata.
Do naczynia wkładamy owoce, a na to kruszonkę i pieczemy ok. 20 minut w 200 stopniach. Podczas warsztatów powstały dwa rodzaje kruszonki z płatków owsianych i jaglanych z dodatkiem mąki owsianej. Oczywiście można ją zrobić z dowolnej mąki i płatków.
Pod naszą kołderką z kruszonki wylądowały śliwki, godna polecenia jest zimowa wersja kruszonki z jabłkami i cynamonem. Zapiekać można na dużej blaszce lub w mniejszych naczyniach. My wykorzystałyśmy kokilki przeznaczone specjalnie do tego celu i filiżanki.
Na Śląsku popularne na różne okazje są przeróżne drobne ciasteczka i makaroniki.
Stworzyłyśmy dwa rodzaje bardzo prostych, trzyskładnikowych, ciasteczek. Część z nich upiekłyśmy z dodatkiem kremu cytrynowego. Bazą jednych była ugotowana kasza jaglana, a drugich migdały.
Ciasto na oba rodzaje ciasteczek nie wymaga zagniatania.
Wszyscy formowali ciasteczka. Jeśli zrobimy je grubsze to będą miękkie w środku, jeśli wolimy twardsze ciastka to trzeba zrobić cieńsze.
W międzyczasie upiekły się babki i owoce pod kruszonką i można się było oddać degustacji. Stopniowo z piekarnika „wychodziły” też ciasteczka.
Podejrzewam, że żaden uczestnik warsztatów nie miał tego dnia ochoty na obiad 🙂
Za to na kolejnych warsztatach już 22 października przygotujemy dania typowo obiadowe.
Wszystkich nieprzekonanych do kasz lub szukających innych sposobów podania kaszy zapraszam do wspólnego przygotowania kotletów z kaszy gryczanej i jaglanej.
Zapisy: Ola Poloczek tel.509 407 327.
Nasze Przywory 